Duurzaam ondernemer Josette de Vroeg (41) maakt van oude mobieltjes sieraden. Een bijzonder initiatief waarmee ze de enorme berg elektronisch afval inzichtelijk wil maken. Wij kunnen daar met elkaar iets aan doen, want afval heeft waarde en door je spullen te recyclen kan je met die grondstoffen weer iets nieuws maken.

Het is 2009 als Josette in aanraking komt met een bedrijf dat sms-campagnes verzorgt in ontwikkelingslanden. ‘Ik deed daar de communicatie en was vooral bezig met het positieve verhaal, hoe kan mobiele telefonie mensen toegang geven tot informatie?’ Pas later realiseert zij zich de impact van al die miljarden telefoontjes. Want waar komt dat terecht? Precies, in diezelfde landen. De grootste e-waste vuilnisbelt bevindt zich jarenlang in Ghana, afvalberg Agbogbloshie. Inmiddels is die berg daar weg, maar daarmee is het probleem niet opgelost, enkel verplaatst.

We laten de waarde van afval zien en maken mensen bewust van het goud en zilver dat in hun mobiel zit
Josette de Vroeg

Dat zet haar aan het denken. Hier moeten we met elkaar toch iets aan kunnen doen. Ze gaat aan de slag bij een bedrijf dat elektronica afval-neutraal maakt voor zakelijke klanten. Bedrijven die nieuwe telefoons aanschaffen voor hun medewerkers betalen een kleine extra vergoeding. Geld dat wordt gebruikt om per nieuwe telefoon, één Afrikaanse afvaltelefoon in te zamelen en te recyclen. Die afvalreductie dient dan ter 'compensatie' van de nieuwe telefoon. Een circulair businessmodel en aantrekkelijk verhaal naar de werknemers van het bedrijf. Een soort CO2 compensatie, maar dan voor afval. Maar dat is voor bedrijven, Josette wil dichter op de consument. Om het verhaal tastbaar te maken en mensen te laten zien hoe het anders kan.

In 2015 bedenkt ze samen met een vriendin om van al die mobieltjes sieraden te maken. Ze pitcht het idee op verschillende plekken en merkt meteen, dit werkt. Mensen slaan aan op het verhaal en willen meer. ‘Ik ben toen gaan onderzoeken hoe we dat goud en zilver uit die oude telefoontjes opnieuw kunnen gebruiken. Via-via kom ik in aanraking met een gieter, die vond het fantastisch en wilde ons direct helpen.’ Het werd een proces van jaren. In 2019 lanceren ze dan eindelijk haar bedrijf. Met succes, want inmiddels is het bedrijf 2 vrouwen en 1 man sterk.

Jij bent goud waard
Josette de Vroeg

‘Wat ik bijzonder vind is dat we echt weten waar het product vandaan komt, daarmee zijn we uniek en kunnen we het verhaal tastbaar maken. We laten de waarde van afval zien en maken mensen bewust van het goud en zilver dat in hun mobiel zit. Zo hoop ik dat mensen in de actie gaan en hun telefoons inleveren, zodat deze grondstoffen opnieuw gebruikt kunnen worden.’ En daar blijft het niet bij, Josette geeft ook workshops op scholen. Ze organiseert inzamelacties onder de slogan ‘Jij bent goud waard’ en verleidt bedrijven om hun personeel in te laten zien wat zij nóg meer met hun spullen kunnen doen.

‘Mijn wens is dat we met elkaar die enorme elektronische afvalberg kunnen verkleinen, misschien zelfs kunnen laten verdwijnen. Want het is toch zonde dat er elk jaar 27 miljoen euro aan goud in de prullenbak verdwijnt, simpelweg omdat we het niet weten. Ik wil daar iets aan doen. Het liefst zijn er straks overal inzamelpunten voor je mobiele telefoon. In winkels en conceptstores waar ook het eindproduct, mijn sieraad, verkrijgbaar is. Zo maak je het pas echt aantrekkelijk voor de klant. Lever hier je mobiel in dan krijg je er -tegen betaling- een sieraad voor terug.’ We hebben nog een lange weg te gaan, maar het begin is er. De ketting(re)actie is in gang gezet, nu is het alleen een kwestie van doorgeven.